متاسفانه انسان ها در گذر زمان سبب بوجود آمدن تغییرات بسیاری در طبیعت و حیات وحش بوده اند، تغییراتی که در اکثر مواقع سبب از بین رفتن اکوسیستم یا تغییر در ژنتیک گونه های جانوری شده است، بطوریکه طی ده ها هزار سال با اهلی کردن بسیاری از گونه های جانوری تغییرات بسیاری در خلق و خوی آن ها بوجود آورده اند.
گاو، گوسفند، بز و سگ که اجداد وحشی آنها در طبیعت هنوز وجود دارند. گوزن، قوچ، بز کوهی و گرگ تحت تاثیر اهلی شدن توسط انسان و بر اساس تغییر اقلیم زیستی و نوع تغذیه به اشکال دیگری درآمده اند.
در خصوص سگ ها، تحقیقات سال 2013 دانشگاه دورهام انگلستان بر روی DNA تعداد بالایی از سگ و گرگ ها و همچنین بررسی 18 فسیل بر این ادعا صحه میگذارد که سگ ها بدون شک گونه ی اهلی شده و تغییر ژنتیک یافته گرگ ها هستند که در برخی از موارد خلق و خوی وحشی در وجودشان از بین نرفته است.
سگ حیوانی است اهلی که باید در کنار انسان زندگی کند، وجود شخصی به عنوان صاحب سگ بسیار ضروریست تا در تمام طول سال غذا دهی و مراقبت از حیوان را به عهده داشته باشد و تمام مسئولیت های آن را بپذیرد.
و اما یکی از معضلات امروز جامعه ی ما سگ هایی هستند که به صورت آزاد و بدون صاحب در بین ما حضور دارند و به سبب زاد و ولد بسیار بالایشان هر لحظه در حال ازدیادند و مشکلات بسیاری را در جامعه و حیات وحش بوجود می آورند.
️سگ ها در حیات وحش هیچ گونه ی شکارچی ای ندارد و عملاً بجز سگ گله در مواقع حمله پلنگ به گله ها هیچ سگی شکار نمیشود، اما سگ آزادانه در زیستگاه های حیات وحش تردد میکند و از تخم و جوجه ی پرندگانی که لانه ی خود را در روی زمین میسازند تا نوزاد چهار پایان نشخوار کننده، جوندگان کوچک و حتی گوشتخواران کوچک جثه در چرخه ی غذایی آنها وجود دارد که سبب بر هم خوردن نظم اکوسیستم میشود، این عادات سگ ها در روستاها به کرات توسط روستائیان دیده میشود که سگ ها به خوردن مرغ، خروس و سایر ماکیان و حتی گربه ها مشغول هستند.
️تمایل سگ ها به تشکیل گله و قدرت طلبی سگ های نر در گله در زمان جفتگیری خطر بزرگی به شمار می آید، همانطور که گزارشات فراوانی از حمله ی سگ ها به انسان شنیده میشود، حتی یکی از عوامل کاهش جمعیت یوزپلنگ ایرانی حضور سگ در زیستگاه های این گونه اعلام شده است.
️تحقیقات سال 2016 بلارد و دوهرتی در خصوص حضور سگ ها در زیستگاه های حیات وحش نشان داده است که حضور سگ ها تاثیر منفی بر روی زندگی بیش از 100 گونه ی جانوری داشته است.
️تاثیراتی همچون شکار مستقیم گونه ها توسط سگ، بروز برخی رفتار های غیر عادی از سوی جانوران به علت ترس، رقابت غذایی به علت به هم خوردن هرم غذائی، انتقال بیماری های حیات وحش به انسان ها و تولید گونه های هیبرید از جفتگیری با دیگر گوشت خواران. گرگاس نام یکی از گونه های هیبریدی است که از جفتگیری سگ با گرگ به وجود می آید، موجودی با خلق و خو و درندگی گرگ و با شخصیت اجتماعی سگ که از انسان هراسی ندارد و خطری جدی برای انسان به شمار میرود.
️باید به این نکته نیز اشاره کرد که سگ، بر خلاف سایر گوشت خواران خفه کردن شکار خود را بلد نیست و به صورت زنده شروع به خوردن شکار خود میکند.
️تا اینجای کار نقش منفی انسان در بوجود آمدن این تغییر ژنتیکی و ایجاد بی نظمی در اکوسیستم کاملاً مشهود است، اما از اینجا به بعد به معضلاتی خواهیم پرداخت که غذا رسانی به این جانداران توسط انسان ایجاد میکند.
️اصل داستان از جایی شروع میشود که انسان با غذا دادن به سگ ها برای خودش یک احساس رضایت درونی ایجاد میکند و در واقعی نوعی ترحم به سگ ها میفروشد، حسی که برای انسان بسیار خوشایند است.
متاسفانه امکان غذا رسانی مکفی و دائمی توسط انسان ها برای این جمعیت بسیار عظیم سگ ها وجود ندارد، انسان ها در برخی روز ها با پسماند غذای خود از این گونه ها پذیرائی میکنند، غافل از اینکه با نزدیک کردن این موجودات به مناطق شهری سبب بروز مسائلی همچون حمله ی آنها به انسان های کم سن یا مسن که در برخی موارد منجر به مرگ و جرح میشود، ایجاد کردن شرایط انتقال بیماری حیوانات وحشی به انسان و کمک کردن به ازدیاد افسار گسیخته ی جمعیت این سگ ها میشوند. جمعیتی که هر ساله حداقل 5 برابر بیشتر میشود، موجودی که به خودی خود توان پیمایش بالایی در مسافت دارد و به راحتی از زیستگاه های حیات وحش خود را به مناطق شهری و روستایی میرساند، از طرفی متاسفانه غذا رسانی توسط انسان ها عمدتاً در کنار جاده ها انجام میشود که باعث شده سگ ها اکثر مواقع در کنار جاده ها پرسه بزنند که سبب بروز تصادفات شدید خودرو های عبوری میشوند.
️دلسوزی در غذا رسانی به سگ ها سبب بروز معضلاتی شده است که تقریباً دیگر راه حل مسالمت آمیزی برای آن وجود ندارد، چرا که عقیم سازی و کنترل این جمعیت دیگر از توان انسان خارج است، شاید در حال حاضر دخالت نکردن در زندگی این گونه، ساده ترین راهی باشد که بشود به حل این معضل کمک کرد.
️چرا که از سر دلسوزی و عدم آگاهی در حال کمک کردن به افزایش شدید جمعیت این گونه جانوری هستیم و این در حالیست که سایر گونه ها در نظر گرفته نمیشوند و برهم زدن تناسب جمعیت جانداران انقراض گونه ها را شدت میبخشد.
️جمعیت سگ ها به هر نحو باید کنترل شود و برخورد احساسی برخی از شبکه های تلویزیونی با این امر، تنها ریشه ی سیاسی و نافرمانی مدنی دارد که قطعاً به ضرر طبیعت و مردم ایران تمام خواهد شد.
️ البته گونه های مهاجم دیگری نیز در حیات وحش ایران در حال آسیب رسانی هستند که به علت تعارض کمتر با انسان از اهمیت کمتری برخوردار هستند. گونه هایی همچون گربه، مرغ مینا، طوطی، سنجاب و راکٌن که امیدواریم انسان سبب ازدیاد جمعیت بیشتر آنها نشود.
در پایان به احترام تمام گونه های ارزشمند جانوری ایران و برای حفظ سلامت جامعه خواهشمندم از غذا رسانی به حیوانات و دخالت در نظم طبیعت بپرهیزید.
تهیه شده از طرف همکار گرامی آقای آرمین حاج شفیعی
